2020-02-12

دلایل سقوط سلسله پهلوی از نگاه برخی کارگزاران آن دوران

چرائی و چگونگی فروپاشی سلسله پهلوی پژوهشی است که توسط آقای دکتر رئیس جعفری انجام شده است. این پژوهش با استفاده از فایلهای صوتی تاریخ شفاهی هاروارد، که در دانشگاه هاروارد موجود است، انجام گرفته. آقای دکتر رئیس جعفری از میان 134 تن مصاحبه شونده، به سراغ مصاحبه با افرادی از مدیران و کارگزاران اقتصادی دوران پهلوی رفته و از میان آنها آقایان ابتهاج، آبادیان، امینی، سمیعی، مقدم ، یگانه و شریف امامی را برگزیده. دلایل این انتخاب و گزینش را خود دکتر رئیس جعفری به تفصیل در ابتدای صحبتش توضیح می دهد.

در پایان این گزارش ما صحبتهای آقای دکتر فرشاد مومنی را می شنویم که حاوی نکات بسیار ارزنده و قابل توجهی می باشد. دکتر مومنی تاکید دارد که: اگر نظام تصمیم‌گیری در حد نازل‌ترین سطح ممکن آگاهی تاریخی از خطاهای اقتصادی دوران پهلوی می‌داشت، بیش از 70 درصد خطاهای سیاستی ای که درسه دهه گذشته در ایران رخ داد و هر یک فاجعه‌های کوچک و بزرگ پدید آورد؛ می‌توانست به وجود نیاید.

این سخنرانی در موسسه مطالعات دین و اقتصاد تحت عنوان "روایت یک فروپاشی - سقوط سلسله پهلوی براساس تاریخ شفاهی هاروارد" بر گزار گردید که فایل صوتی آنرا در اینجا در اختیارتان قرار می دهیم.

2020-02-05

تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس نوشته محمود محمود

مقدمه

روابط انگلستان با ایران قبل از قرن نوزدهم میلادی

روابط تاریخی بین ایران و انگلستان از دیر زمانی شروع شده که ابتدای آن از نیمه دوم قرن سیزدهم میلادی مطابق اواخر قرن هفتم هجری است. در آن ایام ایران در تحت لوای امراء مغول بوده و ارغون شاه نواده هلاکوخان در آن حکومت میکرد و ادوارد اول نیز پادشاه انگلستان بود که عالم مسیحیت از جنگهای دویست ساله خود با ممالک اسلامی برای آزادی اورشلیم خسته و فرسوده شده اینک مایل بود با سلاطین مغول از در دوستی در آید شاید بتواند با دست آنها زوال دول اسلامی را فراهم آورد.

2019-12-18

آیا در جهان مثل من گم شده ای؟

?Are You Lost In The World Like Me
موزیک و انیمیشنی را که می بینید کاری است از stevecutts.com

از این هنرمند قبلا هم در همین صفحه کاری را تحت عنوان انسان و زمین ارائه داده بودیم.

گم شدگی حالتی است که به بهترین شکل وضع حال امروز ما را بیان می کند. فرقی نمی کند ما چه درکی را از آن داشته باشیم، گم شدگی در همه ابعاد و اشکال آن، مبین اوضاع امروز ما انسانهای گرفتار آمده در عادتها و باورهای تولید شده دراین ساختار واژگون ایستاده می باشد. طلسمی است ارمغان این ساختار که مارا به شدت غیر قابل باوری بدان معتاد ساخته است.
اعتیاد به مصرف. اعتیاد به خود خواهی و بی تفاوتی به سرنوشت جامعه و محیط زیست. اعتیاد به رقابت و تنوع طلبی مفرط. اعتیاد به هضم هر آنچه که از رسانه در مغز و ذهن ما رسوخ می کند. اعتیاد به فکر نکردن و نشخوار صداهای مطرح، هرچه بلند تر جذاب تر. اعتیاد به هیجان و خوش بودن بدون لحظه ای تامل که به کجا به این شتابان و بدون توجه به اینکه نسل و نسلهای دیگری هم هستند که حق حیات دارند.

these Systems are failing
این سیستمها در حال شکست هستند.

اکنون مسئله مهم چگونگی و هزینه شکست آن است.

2019-12-18

افزایش طول عمر عطای سرمایه داری نیست بلکه نتیجه سیاست ترقی خواهانه است

نوشته: جیسون هیکل
ترجمه: مهدی مازرونی

این قصه‌ای مکرر است. روایت غالب این است که سرمایه‌داری نیرویی مترقی بود که نقطه‌ی پایانی شد بر رعیت‌مداری، و آغازی شد بر بهبود شایان‌توجه در استانداردهای زندگی. اما این‌ افسانه در مقابل مدارک تاریخی پای استدلالش چوبین است.

بیایید آنچه را لایق تقدیر است بستاییم: پیشرفت در افزایش میانگین عمر مدیون خیزش‌های سیاسی مترقی است که منابع اقتصادی را در راه فراهم کردن خدمات همگانی قدرتمند به کار بسته‌اند. تاریخ به ما می‌گوید که در غیاب این نیروهای مترقی، رشد غالباً علیه شکوفایی اجتماعی عمل کرده است، نه در جهت آن.

2019-12-08

قیام علیه اهرام

عقیل دغاقله

این روزها همه جا خبر از ماجرای ماهشهر است. مقصود این متن شرح ماوقع این اعتراضات نیست چرا که بسیاری از هر دو طرف درگیر ماجرا را روایت کرده‌اند. این متن درباره زمینه‌ها و عواملی است که در پس اعتراض های اخیر ماهشهر وجود دارد؛ درباره آتش زیر خاکستری است که بنزینی بر آن ریخته شد و شعله‌ور شد. این مطلب درباره آن آتش زیر خاکستر است. ریشه‌های وقایع اخیر، فراتر از آخرین حلقه این زنجیره رخدادها- که امروز می‌بینیم- واکاوی شده است.

اجازه دهید از عکس‌های زیر شروع کنیم: تصاویری از پتروشیمی‌های ماهشهر هستند. به زیبایی‌های آنها نگاه کنید. خیره‌کننده است. نشانی است از عظمت و پیشرفت.

2019-11-07

سیاست اقتصادی «درهای باز» رئیس‌جمهور روحانی

به قلم پروفسور اسماعیل حسین‌زاده


برخی از گزارشگران و منتقدان سیاست باز کردن درهای بازار ایران به روی تجار غربی که توسط رئیس‌جمهور روحانی انجام گرفته را با سیاست‌های اقتصادی دنگ شائو پینگ (Deng Xiaopiny) چین مقایسه ‌کرده‌اند که حدوداً چهار دهه پیش به دنبال مرگ مائوتسه دونگ اتخاذ گردید.(۱) ولی، نگاهی دقیق‌تر به سیاست اقتصادی درهای باز آقای روحانی نشان می‌دهد که سیاست اقتصادی ایشان بیش‌تر شبیه سیاست‌های بوریس یلتسین (Boris Yeltsin) روسیه پس از سقوط دیوار برلین است نه سیاست‌های چین از زمان دنگ شائوپینگ تاکنون.

این مقاله به بحث و احتجاج درباره این موضوع می‌پردازد که دولت روحانی، هم در عرصه نظری و هم در میدان عمل، از مدلی اقتصادی پیروی می‌کند که شهرت دارد به این‌که موجبات بدهکار شدن کشورها، جمع شدن بساط صنعتی شدن و همچنین توسعه متکی شدن آنها به خارج را فراهم نموده، و اینکه این وضع نیز غالباً منجر به از دست رفتن استقلال سیاسی/ ژئوپولتیک کشورها می‌گردد. این مقاله، برای رسیدن به این هدف، توجه خود را بر نگاه دولت به موضوعات تجارت و توسعه، سرمایه خارجی، به‌علاوه صنعتی شدن کشور و انتقال تکنولوژی متمرکز می‌سازد.

2019-10-24

کدام استعمارزدایی؟

نوشته: سعید بواماما
ترجمه: حمید رضا سعیدیان

هنگامی که هیتلر برای نخستین بار اظهارات نفرت‌انگیز خود درباره‌ی نژاد برتر را جار می‌زد، مردمان اروپا ممکن بود تعجب زده شوند. بقیه، یعنی ما مردم مستعمرات، زیاد تعجب نکردیم؛ زیرا قبلاً این حرف‌ها را شنیده بودیم، نه از دهان هیتلر، بلکه از دهان اربابان‌مان، از دهان قدرت‌های استعمارگر [… ]؛ شاید نوآوری بزرگ هیتلر صرفاً در این بود که آن روش‌های استعماری را بر مردمان اروپا اعمال نمود که کشورهای اروپایی تا این زمان برای حفظ منافع خود، بدون آن‌که خم به ابرو بیاورند، آن‌ها را بر ملت‌های غیر اروپایی اعمال کرده بودند.

2019-09-03

نخستین اندیشه‌ها و جنبش‌های انقلابی در افریقا

نوشته: سعید بواماما
ترجمه: حمید رضا سعیدیان

مقاومت فرهنگی، به سهم خود، پس از شکست مقاومت‌های مسلحانه برعلیه اشغال استعمار، به طرز خاصی گسترش می‌یابد. فرهنگ به پناهگاهی تبدیل می‌شود که در آن حافظه‌ی جمعی حفظ و بر هویتِ انکارشده و خوارشده تأکید می‌شود.
ترانه‌ها و رقص‌ها، به همین طریق، برای مقاومت در برابر پروژه‌ی استعمار بسیج می‌شوند. ترانس رانژه (تاریخدان)، با تحلیل رقص بنی (Béni) در آفریقای مرکزی، مشاهده می‌کند که «از طریق شبکه‌های ایجاد شده توسط گروه‌های رقص بنی فرهنگ‌های اپوزیسیون تمرد و سرکشی تدارک دیده می‌شوند» و، با بسط دادن اندیشه‌ی خود به جشن‌های شهری، «علائم پیش‌رس اغتشاشات اجتماعی استقلال‌ها»را می‌بیند.
تنوع و استمرار شکل‌های مقاومت در برابر برده‌داری و استعمار، تحلیل فرانتس فانون را تصدیق می‌کنند که خاطرنشان می سازد استعمارزده «مغلوب شده، اما دست‌آموز نشده است. او تحقیر شده، اما متقاعد نشده که حقیر است. او باشکیبایی منتظر آن است که اروپایی مستعمره‌نشین هشیاری خود را از دست دهد تا روی او بپرد. عضلات استعمارزده همواره در انتظار هستند.»

2019-08-07

چهره های انقلاب آفریقا

نوشته: سعید بواماما
ترجمه: حمید رضا سعیدیان

جنبش هایی که در سرتاسر جهان برای آزادی و عدالت اجتماعی مبارزه می کنند، باید بدانند اگر به انقلاب به عنوان یک روند عمیق رهایی بخش، از لحاظ فرهنگی و سیاسی و نیز اجتماعی و اقتصادی نگاه نشود، این خطر وجود دارد که فردا نیز مثل دیروز، طرد نظم اجتماعی موجود به ضد زنان و مردانی تبدیل شود که فرض بر این است که انقلاب آن ها را آزاد می کند.
باید دانست که نبرد برای آزادی و عدالت اجتماعی از مبارزه برای خواست های فوری توده های مردمی جدا نیست. باید دانست که «دشمن هرگز صادقانه عقب نشینی نمی کند. دشمن هرگز نمی فهمد. او تسلیم می شود. اما تغییر ماهیت نمی دهد.» مسئله اساسی این است. همزمان با از بین بردن سلطه ی ستمگران باید زمینه های مادی ستمگری و بی عدالتی را ویران کرد...

2019-06-28

چرا غلط‌‌‌‌‌نویسی فارسی در افغانستان تبدیل به هنجار شده؟

عزیز حکیمی
روزنامه‌نگار و نویسنده

اشتباهات دستور زبانی و املایی در ادبیات نوشتاری و گفتاری فارسی در بالاترین سطوح اداری و آکادمیک در افغانستان - از دفتر ریاست جمهوری و پارلمان و وزارتخانه‌ها گرفته تا نهادهای بین‌المللی و دانشگاه‌ها - بحثی تازه نیست، هرچند برای علاقه‌مندان به زبان فارسی در افغانستان به شدت نگران‌کننده است.

جامعه بین‌المللی پس از سقوط طالبان آموزش و معارف را به اشکال مختلف در اولویت خود قرار داد. امروز وجود میلیون‌ها دانش‌آموز دختر و پسر در افغانستان همواره به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ جامعه بین‌المللی تلقی می‌شود. اما مشکل بزرگی که بیشتر نهادهای بین‌المللی به آن توجه چندانی نکردند، نبود ظرفیت لازم برای بازسازی معارف افغانستان بود.

در بازسازی نظام معارف افغانستان پول فقط یکی از ابزارهای لازم بود؛ چرا که بازسازی یا اعمار یک مکتب بدون وجود معلمان خوب و با تجربه، صرفا باعث شده که نسل امروز دانش‌آموزان نیز با نارسایی‌های زیادی در فرایند یادگیری روبرو باشند.

در مواردی سرازیر شدن کمک‌های مالی به بخش معارف به رواج فساد در این بخش و اتلاف آن منابع منجر شده است. قضیه "مکتب‌های خیالی" - مکاتبی که وجود نداشت اما برای آن‌ها منابع مالی اختصاص داده می‌شد - فقط یکی از نمونه‌های فساد و فرصت‌طلبی در بخش معارف است که چند سال پیش خبرساز شد.