2019-08-07

چهره های انقلاب آفریقا

نوشته: سعید بواماما
ترجمه: حمید رضا سعیدیان

جنبش هایی که در سرتاسر جهان برای آزادی و عدالت اجتماعی مبارزه می کنند، باید بدانند اگر به انقلاب به عنوان یک روند عمیق رهایی بخش، از لحاظ فرهنگی و سیاسی و نیز اجتماعی و اقتصادی نگاه نشود، این خطر وجود دارد که فردا نیز مثل دیروز، طرد نظم اجتماعی موجود به ضد زنان و مردانی تبدیل شود که فرض بر این است که انقلاب آن ها را آزاد می کند.
باید دانست که نبرد برای آزادی و عدالت اجتماعی از مبارزه برای خواست های فوری توده های مردمی جدا نیست. باید دانست که «دشمن هرگز صادقانه عقب نشینی نمی کند. دشمن هرگز نمی فهمد. او تسلیم می شود. اما تغییر ماهیت نمی دهد.» مسئله اساسی این است. همزمان با از بین بردن سلطه ی ستمگران باید زمینه های مادی ستمگری و بی عدالتی را ویران کرد...

2019-08-02

دوبی و نه- ديدنی هايش

مطلب زیر گزارش سفر یوهان هری Johann Hari است به دوبی. یوهان هری ژورنالیست و نویسنده انگلیسی است. این گزارش در سال 2009 در ایندپندنت چاپ شد و برای مدتی یکی از پر خواننده ترین مقالات آن بود. همان سالها این مقاله توسط سایت روشنگری ترجمه و منتشر شده بود. این گزارش در سطح خوبی به همه زوایای دوبی پرداخته و نکاتی را جلوی چشم خواننده می آورد که حتی کسانی هم که به دبی سفر کرده اند یا این زوایا را ندیده اند و یا به آن توجه نکرده اند. به همین جهت با اینکه چند سالی از انتشار این گزارش می گذرد ولی نکات آن هیچگاه کهنه نشده و همواره قابل توجه است. ما این گزارش را با تصحیحات اندکی در اشتباهات تایپی و علائم گرامری آن دوباره در اینجا در دسترس خوانندگان سایت قرار داده و مطالعه آنرا توصیه می کنیم.


-کارن اندروز را در پارکينگ يکی از عالی ترين هتل های بين المللی پيدا کردم. او زنی لاغر اندام است که عليرغم لباس های چروکيده اش هنوز نشانه های زنی را که زمانی ثروتمند بود به نمايش می گذارد. او ماههاست که به پاس مهربانی نگهبان بنگلادشی که دلش نمی آيد کارن را از آنجا بيرون کند، در پارکينگ دیسنی لند زندگی ميکند و شبها در رنج روزش مي خوابد. او با شوهرش در سال 2005 از کانادا به دوبی آمد. وقتی که شوهرش نقشه خود برای کار در دوبی را با او در ميان گذاشت، اعتراض کرده بود که اين تصور را به خود راه ندهد که سياه بپوشد و لب به مشروب نزند، اما بعد از ورود به دوبی بهشت را کشف کرد...

2019-07-31

کودتای 28 مرداد 1332 - نوشته گازبوروسکی - ترجمه سرهنگ غلامرضا نجاتی

ارائه این کتاب در اینجا به مفهوم آن نیست که نظر و تحلیل نویسنده را دقیق و صد در صد معتبر ارزیابی کنیم. نویسنده این کتاب از دانشگاه علوم سیاسی لویزیانای آمریکا است و همانطور که از بیشتر صاحب نظران علوم سیاسی انتطار می رود انگیزه او نه تحلیل از منظر حقوقی وقانون بین الملل و نه تاثیر این کودتا بر سرنوشت حیات اجتماعی یک ملت بوده، بلکه انگیزه او ارزیابی سود وزیان این کودتا برای منافع آمریکاست. ولی با این وجود مطالعه این کتاب مارا در جریان چگونگی عملکرد قدرتهای مرکز در تلاش برای تاثیر گذاری بر روی جنبشهای اجتماعی جوامع پیرامونی به منظور کانالیزه کردن این جنبشها در مسیر منافع خودشان، قرار می دهد. و جالب توجه بازیگران این صحنه هستند که مثل همیشه در بین تمام گروهها و جریانات اجتماعی دیده می شوند، اعم از دانشگاهی و روزنامه نگار و روحانی تا بازرگان و فعالان اقتصادی و سیاسیون و نمایندگان مجلس و نظامیان و به ویژه روشنفکران وفعالان اجتماعی و اقلیتهای قومی تا مردم عادی که دانسته یا ندانسته در خدمت قدرتهای جهانی قرار می گیرند وبدست خودشان فضارا مهیا می سازند تا آنها طرحهایشان را به سرانجام برسانند. و تکنیک کار هم ساده است. با تحریم و بلوکه کردن اقتصاد یک ملت وایجاد هرج و مرج، قدرت سیاسی را ضعیف و مردم را ناراضی کن و با جو شایعه، امنیت روانی جامعه را هدف قرار بده. تا جایی که زمان ضربه نهایی فرابرسد.



شما را به مطالعه این کتاب دعوت می کنیم. باشد که لااقل تجربیات تاریخی چند دهه اخیر کشورمان را فرابگیریم.

2019-06-28

چرا غلط‌‌‌‌‌نویسی فارسی در افغانستان تبدیل به هنجار شده؟

عزیز حکیمی
روزنامه‌نگار و نویسنده

اشتباهات دستور زبانی و املایی در ادبیات نوشتاری و گفتاری فارسی در بالاترین سطوح اداری و آکادمیک در افغانستان - از دفتر ریاست جمهوری و پارلمان و وزارتخانه‌ها گرفته تا نهادهای بین‌المللی و دانشگاه‌ها - بحثی تازه نیست، هرچند برای علاقه‌مندان به زبان فارسی در افغانستان به شدت نگران‌کننده است.

جامعه بین‌المللی پس از سقوط طالبان آموزش و معارف را به اشکال مختلف در اولویت خود قرار داد. امروز وجود میلیون‌ها دانش‌آموز دختر و پسر در افغانستان همواره به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ جامعه بین‌المللی تلقی می‌شود. اما مشکل بزرگی که بیشتر نهادهای بین‌المللی به آن توجه چندانی نکردند، نبود ظرفیت لازم برای بازسازی معارف افغانستان بود.

در بازسازی نظام معارف افغانستان پول فقط یکی از ابزارهای لازم بود؛ چرا که بازسازی یا اعمار یک مکتب بدون وجود معلمان خوب و با تجربه، صرفا باعث شده که نسل امروز دانش‌آموزان نیز با نارسایی‌های زیادی در فرایند یادگیری روبرو باشند.

در مواردی سرازیر شدن کمک‌های مالی به بخش معارف به رواج فساد در این بخش و اتلاف آن منابع منجر شده است. قضیه "مکتب‌های خیالی" - مکاتبی که وجود نداشت اما برای آن‌ها منابع مالی اختصاص داده می‌شد - فقط یکی از نمونه‌های فساد و فرصت‌طلبی در بخش معارف است که چند سال پیش خبرساز شد.

2019-06-26

«نولیبرالیسم» عامل تنهایی و انزواست، چیزیکه جامعه را متلاشی می‌کند

ترجمه: فروغ کتوئی‌زاده و علی کوچک پوریان

اپیدمی بیماری‌های روانی روح و جسم میلیون‌ها نفر را درهم می‌شکند. موعد آن رسیده که از خود بپرسیم «به کدامین سو شتابانیم و چرا؟»
آیا می‌توان اتهامی سنگین‌تر از شیوعِ همه‌‌گیر بیماری‌‌های روانی به یک سیستم نسبت داد؟ با این حال، طاعونِ اضطراب، استرس، افسردگی، فوبیای اجتماعی، اختلالات تغذیه، خودآزاری، و تنهایی و انزوا همه‌روزه مردم را در سراسر جهان به کام مرگ می‌کشاند. جدیدترین آمارِ فاجعه‌بار از سلامت روانی کودکان در انگلستان خبر از بحرانی جهانی می‌‌دهد.
دلایل ثانویه‌ی بسیاری برای این بحران وجود دارد، اما به زعمِ من، یک دلیل اصلی و بنیادی همه جا یکسان است: انسان‌ها، این پستاندارانِ فرااجتماعی که ساختارِ مغزشان بر مبنای واکنش به دیگر انسان‌ها طراحی و برنامه‌‌ریزی شده است به جداافتادگی و فصل دچارند. تغییراتِ اقتصادی و تکنولوژیک در این میان نقش مهمی بازی می‌‌کنند، اما ایدئولوژی هم به همین منوال عمل می‌کند. اگرچه سلامتی و تندرستی ما به شکل جدایی‌ناپذیری‌ به زندگی دیگران گره خورده است، دائما به ما گفته می‌‌شود که سعادت‌مان را در سودجوییِ رقابتی و فردگراییِ مفرط جستجو کنیم.

2019-06-17

طوفان نوح در کنار ما - بخش پنج فصل دوم

میدان جنگ سرمایه داری گلوبال

برخلاف چیزی که مثل همیشه نئولیبرالیسم اقتصادی می خواهد به ما و دیگران توضیح دهد: باروری تولید یک چیز عجیبی نیست، پیشرفت هم همه جایی نیست، کاهش شانس زندگی در کشورهای پیرامونی سرمایه داری رفاه هم یک پدیده اتفاقی نیست. شگفت انگیز و به طرز حیرت انگیزی همواره رشد اقتصاد محلی به طور قطع با استثمار سیستماتیک ذخایر مواد وبه کار گیری نیروی کار -از انسان و طبیعت- در طرف دیگر دنیا همراه است. بازده رفاه ، از دهه های زیادی، اگر نگوییم صده ها، ازبطن این ساختار نابرابر ممکن گردیده، این برای بخش وسیعی از جوامع «پیشرفته» -یعنی ما- خوشایند بوده و نابرابری اجتماعی گلوبال را همواره تحکیم کرده است. پیشرفت، خودش را بر شانه های کسانی قرار داده که پیشرفت ما را ممکن گردانده اند -در حالی که خودشان عقب مانده اند. با تلاش، گامهای بزرگی به جلو بر میداریم، بدون اینکه از خود بپرسیم، چگونه ما اینرا به رفاه خودمان تبدیل کردیم -و چرا این به ما و نه به دیگران اعطا شده است.

سرمایه داری رفاه غربی با نیروی حاصل از رشد اجباری داخلی، در سطح جهانی به یک منابع طبیعی و انسانی دست یافت که همواره بیشتر و همیشه جدیدتر می شد و هزینه های حاصل ازاین گسترش را به جهان بیرون از خود باز می گرداند. اینکه به این موفق شد و همواره از نو می تواند موفق شود، به خاطر موقعیت مسلطی است که در سیستم جهانی در یک قدرت سیاسی و اقتصادی به هم بافته، دارا است.

2019-06-05

طوفان نوح در کنار ما - بخش پنج فصل اول

نابرابری! کدام نابرابری؟

«فاجعه به عنوان پدیده ای انتزاعی که در آن دوردورا قرار دارد نشان داده می شود»
میشائیل من،

نابرابری در سالهای اخیر دوباره به یک مضمون اجتماعی تبدیل شده است. این در تابستان 2013 با اثرعظیم "توماس پکیتی Thomas Pikettys" تحت عنوان سرمایه در قرن 21 آغاز شد که در آن اقتصاددان فرانسوی آهنین بودن قانون تکامل سرمایه داری مدرن را روشن کرده است. طبق نظر پکیتی، این اگربا دخالت سیاسی فعالانه درجهت مخالف کنترل نشود، بعد به ناچار خود خودش را بر اساس قواعد سرمایه داری تنظیم می کند: [یعنی] سود آوری سرمایه متمایل به بالا رفتن از مجموع نرخ رشد اقتصادی می شود. منافع ناشی از تملک سرمایه سپس به طور سیستماتیک محدوده توزیع درآمد را درهم می شکند، بدین معنا که رشد رفاه به طور نامناسبی به سوی رفاه مندان تا کنونی می رود، در حالی که خانوارهای با درآمد پائین نگاهی به شیوه توزیع درآمد دارند. واگذاشتن سرمایه داری به خودش و منطق منحصر به آن، به یک رشد مداوم نابرابری درآمد و ثروت می انجامد -یک گرایش، که پکیتی آنرا برای جوامع ثروتمند اروپا و آمریکای شمالی و بخصوص برای محدوده نئولیبرال ایجادشده در دهه 1970خیلی بادقت ترسیم کرد.

2019-05-31

طوفان نوح در کنار ما - بخش چهار فصل ششم

پرده ها بالا: جامعه برونفکن، افشا شد؟

تغییرات جوی و مهاجرت پناهجویی به این دلیل به طور ویژه ای جوامع برونفکن را به چالش می گیرند و به این جهت امروزه مدافعین آن یک عکس العمل رشد یابنده ای را طلب میکنند، چونکه رشد هردو این [دومشکل] یک کیفیت جدید، یا دقیقتر بگوئیم یک مادیت جدید ارتباطی این جوامع با «بیرون» را در پشت سرخود دارد. این «قدرت طبیعت» است که از حالا ما با آن مواجه هستیم -و این چیزی است که نه می توان انکار کرد و نه با قدرت متقابل می توان جلوی آنرا گرفت.

همکاری بین گفتمانهای شبیه سازی شده از «بالا» و از «پائین» نشان می دهد که، دموکراسی کربنی و دموکراسی کنترل مرزی در قرن 21 همچنان عمل می کند. واین، بدون اینکه هردو طرف به لزوم این مکانیسم عملکردی آن یا اصلا نیروی محرک مرکزیش آگاه بوده باشند: ترس ، ترس جمعی از پایان «زندگی خوب» به هزینه دیگران است. مطمئنا کم نیستند علائق نهادهای اقتصادی و نهادهای سیاسی که مستقیما از غارت طبیعت واز رنج ملتهای جهان منفعت می برند و از این رو با هدف عمدی بر روی تداوم تاریخ سرمایه داری به عنوان تاریخ برونفکنی کار می کنند. ولی بیشترین بازیگران «بالا» همچنین «پائین» از ناچاری بن بستهای شخصی شان، سهم بیشتر و یا کمتر بازیگری شان را در یک مدل اجتماعی غیر قابل توجیه باید از جانب خودشان توجیه کنند، گناه یک قرارداد اجتماعی شبیه سازی شده: یعنی خود خودشان را گمراه کنند - و بخواهند که گمراه شوند.

2019-05-24

طوفان نوح در کنار ما - بخش چهار فصل پنجم

به عنوان زنجیره تولید ارزش از دست نمی رود؟
کار در برونفکنی

در گزارش مخصوصی که در نیمه سال 2015 انتشار یافت کمیساریای عالی امور پناهندگی و حقوق بشر در مجموع پنجاه و نه میلیون و پانصد هزار نفر را بر شمرده است که در سراسر جهان خانه و وطن خودشان را باید ترک می کردند تا از خشونت و جنگ و تعقیب و نقض حقوق بشر در امان باشند - مقداری که تا کنون سابقه نداشته است و بهرحال از جنگ جهانی قبل بی سابقه بوده است. هرکس فکر میکند که این بدبختی دنیا مستقیم به درِخانه ما اروپاییها آمده و به این وسیله تهدید و فشار برایمان ایجاد میکند، رسما از اعداد اطلاعی ندارد - به ویژه همه آنهایی که بدون ارائه مدرکی بیان می کنند که آلمان نمی تواند همه فراریان را قبول کند. که گویا همین الآن همه در صف ایستاده اند. بر اساس تعداد مطلق پناهندگان اسکان داده شده در نیمه دوم سال 2015، کشورهای پناهنده پذیر جهان همگی با اختلاف زیادی در خارج از اتحادیه اروپا قرار دارند، بیشتر آنها در فاصله امن زیادی: ترکیه، پاکستان، لبنان، ایران و مصر در صدر این لیست رده بندی قرار دارند، در ده جایگاه اول این لیست کشورهای آسیا و افریقا هستند

2019-05-17

حزب کمونیست چین و رژیم پیشین

نوشته: پیتر نولان
ترجمه:سیدرحیم تیموری

در حالی که بخش مهمی از فرهنگ روسیه حاصل تعامل با مدیترانه‌ی شرقی و آسیای مرکزی بود، حاکمان کشور از زمان پتر کبیر بیش از هر چیز دغدغه‌ی جذب تکنولوژی و فرهنگ اروپای غربی را داشتند. این انگیزه در معماری سن پترزبورگ، پذیرش زبان فرانسوی توسط طبقات بالای زمین‌دار و جهت‌گیری روشنفکران که در قرن نوزدهم ظهور یافت، منعکس شد.

ایده‌ی اقتصاد غیربازاری، با مالکیت مشترک دارایی‌ها، خاستگاه‌های کهن در چین دارد. بعضاً حتی به کلمات قصار منسوب به کنفوسیوس در کتاب آیین‌ها برمی‌گردد که خود این کتاب از متون قبلی در قرن دوم پیش از میلاد گردآوری شده است. ...
متفکر یوتوپیایی کانگ یووی– طرفدار سلطنت مشروطه و رهبر جنبش اصلاحات 1898-تفسیری مشابه از کنفوسیوس را یک نسل قبل از فنگ یولان مطرح کرده بود. کانگ در کتاب هارمونی بزرگ جامعه‌ای را به تصویر کشید که در آن «همه‌ی صنایع تحت کنترل عموم خواهند بود» و «کل بازرگانی به کنترل وزارت تجارت درخواهد آمد». برنامه‌ریزی اقتصادی در مقیاسی جهانی انجام خواهد شد، طوری که «اجتناب از تولید ناکافی و اضافه‌تولید ممکن خواهد شد.» در روستاها «کل زمین‌ها در مالکیت و عملکرد عموم مردم خواهند بود»