2019-12-08

قیام علیه اهرام

عقیل دغاقله

این روزها همه جا خبر از ماجرای ماهشهر است. مقصود این متن شرح ماوقع این اعتراضات نیست چرا که بسیاری از هر دو طرف درگیر ماجرا را روایت کرده‌اند. این متن درباره زمینه‌ها و عواملی است که در پس اعتراض های اخیر ماهشهر وجود دارد؛ درباره آتش زیر خاکستری است که بنزینی بر آن ریخته شد و شعله‌ور شد. این مطلب درباره آن آتش زیر خاکستر است. ریشه‌های وقایع اخیر، فراتر از آخرین حلقه این زنجیره رخدادها- که امروز می‌بینیم- واکاوی شده است.

اجازه دهید از عکس‌های زیر شروع کنیم: تصاویری از پتروشیمی‌های ماهشهر هستند. به زیبایی‌های آنها نگاه کنید. خیره‌کننده است. نشانی است از عظمت و پیشرفت.

2019-11-13

با اتوموبیلهای الکتریکی در بن بست

ترجمه: مهدی مترجم

معضل حمل ونقل و رشد تعداد اتوموبیل های شخصی در سراسر جهان علاوه بر آلودگی دهشتناک محیط زیست همچنین کمبود فضای تحرک و جابجایی، بویژه در مرکز شهرها، را به همراه دارد. مشخص است که این روند نمی تواند همچنان ادامه یابد ولی این معضل هم همچون بسیاری دیگر به ساختاری مرتبط است که گلوی همه مردم جهان را می فشارد و راه گریزی هم از آن به نظر نمی رسد و یا بهتر است بگوییم با وجود ساختار موجود راه گریزی از آن نیست.

صنایع اتوموبیل سازی جهان در دوره اخیر چند ین بار بحران جدی اقتصادی را شاهد بوده اند. همیشه هم یک راه برون رفتی را ارائه داده اند: یک ایده اصلاحی نویی را. بکار بردن کاتالیزاتور. اتوموبیل های اسمارت. سوخت بیولوژیکی. و اینک هم اتوموبیل های الکتریکی. همه این ایده های اصلاحی که از درون انحصارات اتوموبیل سازی ارائه می شود در نهایت به این می انجامد که تعداد اتوموبیل بر روی زمین افزایش یابد، تراکم ماشین در شهرهای بزرگ بیشتر شود و محیط زیست و هوا آلوده تر و سلامت صدها میلیون انسان بیشتر در معرض خطر قرار بگیرد. در اینجا هم اکنون وعده هایی در مورد وسایل نقلیه الکتریکی طنین انداز شده. این بارهم در ده سال آینده این ایده به حرف و باد هوا تبدیل خواهد شد مانند وعده های مربوط به دیگر ایده های اصلاحی قبلی.

2019-11-07

سیاست اقتصادی «درهای باز» رئیس‌جمهور روحانی

به قلم پروفسور اسماعیل حسین‌زاده


برخی از گزارشگران و منتقدان سیاست باز کردن درهای بازار ایران به روی تجار غربی که توسط رئیس‌جمهور روحانی انجام گرفته را با سیاست‌های اقتصادی دنگ شائو پینگ (Deng Xiaopiny) چین مقایسه ‌کرده‌اند که حدوداً چهار دهه پیش به دنبال مرگ مائوتسه دونگ اتخاذ گردید.(۱) ولی، نگاهی دقیق‌تر به سیاست اقتصادی درهای باز آقای روحانی نشان می‌دهد که سیاست اقتصادی ایشان بیش‌تر شبیه سیاست‌های بوریس یلتسین (Boris Yeltsin) روسیه پس از سقوط دیوار برلین است نه سیاست‌های چین از زمان دنگ شائوپینگ تاکنون.

این مقاله به بحث و احتجاج درباره این موضوع می‌پردازد که دولت روحانی، هم در عرصه نظری و هم در میدان عمل، از مدلی اقتصادی پیروی می‌کند که شهرت دارد به این‌که موجبات بدهکار شدن کشورها، جمع شدن بساط صنعتی شدن و همچنین توسعه متکی شدن آنها به خارج را فراهم نموده، و اینکه این وضع نیز غالباً منجر به از دست رفتن استقلال سیاسی/ ژئوپولتیک کشورها می‌گردد. این مقاله، برای رسیدن به این هدف، توجه خود را بر نگاه دولت به موضوعات تجارت و توسعه، سرمایه خارجی، به‌علاوه صنعتی شدن کشور و انتقال تکنولوژی متمرکز می‌سازد.

2019-10-24

کدام استعمارزدایی؟

نوشته: سعید بواماما
ترجمه: حمید رضا سعیدیان

هنگامی که هیتلر برای نخستین بار اظهارات نفرت‌انگیز خود درباره‌ی نژاد برتر را جار می‌زد، مردمان اروپا ممکن بود تعجب زده شوند. بقیه، یعنی ما مردم مستعمرات، زیاد تعجب نکردیم؛ زیرا قبلاً این حرف‌ها را شنیده بودیم، نه از دهان هیتلر، بلکه از دهان اربابان‌مان، از دهان قدرت‌های استعمارگر [… ]؛ شاید نوآوری بزرگ هیتلر صرفاً در این بود که آن روش‌های استعماری را بر مردمان اروپا اعمال نمود که کشورهای اروپایی تا این زمان برای حفظ منافع خود، بدون آن‌که خم به ابرو بیاورند، آن‌ها را بر ملت‌های غیر اروپایی اعمال کرده بودند.

2019-10-09

معرفی تحلیل نظام-جهان والراشتاین

نویسنده: E. Heinze
ترجمه: مهدی مترجم

امانوئل والراشتاین متولد 28 سپتامبر 1930 یک جامعه شناس و یک محقق آمریکایی که در رشد تاریخی جوامع بسیار کار کرده و حاصل کارش ده ها کتاب در مورد تاریخ جوامع گوناگون می باشد. ولی شهرت والراشتاین قبل از هر چیز در ارائه تحلیل نظام-جهان است که ارائه این تحلیل در چهار جلد انجام شده است . از آنجا که تحلیل نظام-جهان در "تئوری وابستگی Dependenztheorie" تاثیر زیادی داشته او را یکی ازمشخص ترین چهره های تئوری وابستگی هم می دانند.
والراشتاین در 31 آگوست 2019 قبل از اینکه موفق شود که جلد پنجم و ششم آثارش را ارائه دهد، متاسفانه دیده از جهان فروبست.

کتابهای والراشتاین به جز معدودی در ایران ترجمه نشده است واز مجموع آثار چهار جلدی او تا کنون فقط جلد اول تحلیل نظام-جهان به فارسی ترجمه شده است. در حالی که شناخت وآگاهی از این تحلیل برای همه کشورهای به اصطلاح در حال توسعه مانند کشور ما بسیار ضروری و لازم است.
در اینجا پایان نامه یکی از دانشجویان رشته جامعه شناسی دانشگاه برمن را که تحقیق نسبتا خوبی را در شناخت این تحلیل ارائه می دهد، ترجمه و تقدیم می کنیم.